Matador Devam Ediyor…

2000-2001 sezonunda büyük tak?mlar aras?nda nadir görülen takas?n bir taraf? olarak Florya’ya gelen Ayhan Akman, ?u anda Galatasaray Futbol Tak?m?’n?n kaptanlar?ndan biri olarak güzel futbolunu herkese izletiyor. Galatasaray’a geldi?i günden bu yana her sezon biraz daha üstüne koyan Ayhan Akman, matador zarafeti ile devam ediyor…(Röportaj: Tar?k ÜNLÜTÜRK | Galatasaray Dergisi, Mart 2009, Say?: 77)

Galatasaray’a geldi?in günden bu yana her sezon futbolunun üstüne biraz daha koyuyorsun. Özellikle son üç-dört senedir üst seviyede futbol oynuyorsun. Galatasaray’a geldikten sonra futbolu ö?rendim diye de bir demecin vard?. Bu ç?k???n? nas?l yorumluyorsun?
Ben Galatasaray’a transfer olduktan sonra bu sözü söylemeye ba?lad?m. 23-24 ya?lar?ndayd?m Galatasaray’a geldi?imde. Biliyorsun, dört sene Gaziantepspor, üç sene Be?ikta? ve son sekiz senede de Galatasaray’da forma giydim. Bu sekiz seneyi di?er futbol oynad???m dönemlerden ayr? tutuyorum. Genç ya?larda, Galatasaray’a gelmeden önce futbolu çok da zevk alarak oynuyordum ama bilerek oynayam?yordum. ?unu söylemeliyim; futbolu bilerek oynamak var, bir de bilmeyerek… Biz genç ya?larda mahallede ö?rendi?imiz ya da al??kanl?k olarak üzerimizde kalan futbolu oynad?k. Taktik olarak genç ya?larda çok ?ey oturmuyor. Daha sonradan üstüne koyarak, kendinizi geli?tirebiliyorsunuz. Benim anlatmak istedi?i orada buydu. Futbolu ben 23-24’lü ya?lardan sonra daha bilinçli bir ?ekilde oynamaya ba?lad?m. O da Galatasaray’a geldi?im dönemlere denk gelir ki, bunda Galatasaray’a gelmemin de etkisi vard?r.

Futbolundaki olgunla?man?n, mevki de?i?ikli?i ile de ilgisi var m?? Çünkü biz Ayhan Akman’? Gaziantepspor’da ve Be?ikta?’ta forvetin arkas?nda serbest oyuncu, futbol deyimi ile “10 numara” olarak tan?d?k.
Benim futbolumu de?i?tirmemin ve geli?tirmemin çe?itli sebepleri var. Bunlardan bir tanesi de mevkii de?i?ikli?i. Dedi?in dönemlerde ben “10 numara” yani forvet arkas?nda oynuyordum. Ama o dönemde de bu serbest adam pozisyonunun görevi farkl?yd?. Yakla??k son 8-9 seneye bakt???m?zda o eski serbest adamlar?n günümüz futbolundaki yeri kalmad?. Günümüz futbolu tamamen mücadele ve tempo üzerine kurulu. Bu da o serbest adam?n da ko?mas?n? zorunlu k?l?yor. Oyun takti?inden ve sistemden ba??ms?z futbolcuya sahada yer kalmad? art?k. Evet, sahada forvet arkas? yarat?c? oyuncular var ama takti?e ve sisteme ba?l? oynamak ?art?yla. Dünya futboluna bak?yoruz; forvet say?s? art?k bire dü?tü. Avrupa’n?n önde gelen kulüpleri tek forvetle ve kalabal?k orta sahayla sahada yer al?yorlar. Tak?mlar?n art?k ilk amaçlar? daha çok ko?mak ve mücadele etmek oluyor. Bu nedenle de tak?mlar kadrolar?nda oyunun hem defans?nda, hem de ofans?nda yer alan oyunculara yer veriyor. Bu aç?dan bak?nca ben de kendimi de?i?tirmem gerekti?ini anlad?m. Ve Galatasaray’a geldi?imden bu yana özellikle defansif yönümü geli?tirerek futbolumu oynamaya ba?lad?m.

Genç ya?ta bu mantaliteyi yakalasayd?n, daha farkl? bir yerde olur muydun?
Ben kendi ad?ma ?unu söylüyorum. Ke?ke bu bilinci 20’li ya?lar?n ba??nda yakalasayd?m diye. Fakat mümkün de?il. Çünkü o tecrübesizlikleri de ya?amak gerekiyor diye dü?ünüyorum. ?u anki futbol mantalitemi daha erken yakalayabilseydim, daha farkl? yerlerde olabilirdim. Ama çe?itli yanl??lar? oluyor insan?n.

Ne gibi yanl??lar?
Genç dönemde futbolcunun ben 10 numaray?m, o pozisyonda oynanamam, ?u pozisyonda oynar?m, defans? az yapar?m gibi dü?üncüleri oluyor. Dedi?im gibi belki de bunlar? ya?amak zorundayd?m. Hiçbir oyuncu ‘ben bunu ya?amadan çok iyi oyuncu oldum’ diyemez. Gerçi günümüzde 18-20 ya?lar?nda çok üst düzey oyuncular da var. Onlar da belki futbollar?na 3-5 sene sonra çok ?ey katacaklard?r. Daha farkl? dü?üneceklerdir. ?u anki olduklar? konumundan farkl? yerlere yürüyeceklerdir. Ke?ke futbola bu bak?? aç?m? daha erken ya?asayd?m.

Bu durumu Galatasaray’la ili?kilendirebilir miyiz? Galatasaray’a gelmi? olman?n da avantaj?n? ya?ad?n m??
Kesinlikle Galatasaray’?n böyle bir özelli?i var. Nedir bu? Futbolcudan en iyi verimi alma çabas?. Ben genç oyuculara da söylüyorum. Galatasaray’?n k?ymetin bilmek gerek. Galatasaray bu konuda çok ayr?cal?kl? bir tak?m. Ben bunu kendimi ya?ad?m. Buraya gelmek benim için bir dönüm noktas?yd?.

Fakat Lucescu zaman?nda ilk yedi hafta kadroda de?ildin…
O dönemde camia de?i?tirdim, yine benim evlili?im tam o döneme denk gelir. Galatasaray’a geldi?imde bir adaptasyon sorunu çektim aç?kças?. Camia de?i?ti, ev de?i?ti. Evlilik gibi önemli bir sorumlulu?a ad?m att?m. O yüzden ilk geldi?im dönemde s?k?nt?l? bir süreç ya?ad?m. ?ki ay kadar zor bir dönem oldu benim için. Hoca ile o dönem konu?tum, taktik anlamda de?i?iklik oldu. Ben de kendimi mental anlamda buna haz?rlad?m. ?ki ayl?k süreç sonunda tak?ma adapte oldum. Çok k?sa bir dönemde farkl? bir futbola geçtim. Farkl? bir noktadan ba?lad?ktan sonra ?ampiyonluk da geldi. Bu da benim için çok önemliydi.


2001 y?l?nda ek?i sözlük’te ?öyle bir tan?mlama girilmi? senin için. “En büyük zaaf? mücadele gücünün zay?f olmas?…”
Aynen öyle… Ben o dönemde de ko?muyor de?ildim. Ayn? eforu sarf ediyordum. Oyunun defansif anlam?nda eksiklerim vard?. Ofans anlam?nda çok fazla ko?uyordum. Taktiksel anlamda da eksiklerim vard?. Bugün de forvet arkas?nda oynayabilirim ama farkl? oynar?m, Gaziantepspor’daki gibi oynamam.

Asl?nda geçti?imiz seneki Sivas maç? bu duruma örnek galiba.
Evet, ben o maçta hücumun arkas?nda serbest pozisyondayd?m. Bir gol atm?? ve iki asist yapm??t?m. O pozisyonda oynamak, mücadele etmemek anlam?na gelmiyor. O yüzden söylüyorum ?u an farkl? oynuyorum diye.

O maçta att???n gol, uzaktan vurdu?un bir topta gelmi?ti. O golü dü?ününce asl?nda Ayhan Akman’? biz çok fazla kaleye ?ut çeken bir futbolcu olarak izleyemiyoruz. Kaleye az m? ?ut çekiyorsun?
Bu da oynad???n mevkiye göre dü?ünülmesi gereken bir durum. Ben ön libero gibi oynuyorsam, orta sahada önce savunmay? dü?ünüyorum. Bu da fizik kuvvetimi ve ileriye gidi? gücümü dü?ürüyor. E?er forvetin arkas?nda oynuyorsan?z, kalenin 15-20 metre yak?n?nda oynuyorsunuzdur zaten. Sürekli ?ut atma pozisyonunda oluyorsunuz. Fakat daha geride oynarsan?z pozisyona da o kadar uzak olursunuz. Yorgun da yakalanabiliyorsunuz. Maç içinde sürekli gidip gelmi?sinizdir, bu yüzden de o ?ut pozisyonlar?na giremiyorsunuz. Forvete yak?n oynarsan ?utu da, golü de sen atacaks?n ama defansif orta saha oynad???n zamanlarda da ilk olarak kendi görevinizi yapacaks?n?z.
Öyle pozisyonlar?m?z oluyor ki, top kayb? ya?and??? anda pozisyon yiyebiliyoruz. Benim ön libero oynad???m zamanlarda orta sahada iki kenarda, iki önde adamla oynuyoruz ki, dört tane adamdan defansif anlamda vazgeçmek anlam?na gelir. Bir pas hatas?nda defans? rakiple kar?? kar??ya b?rakabilirsiniz. Avrupa’n?n büyük tak?mlar?nda oynayan oyuncular da ilk olarak i?in defans yönüne a??rl?k veriyorlar. Oyunun her an?nda savunmaya konsantre oluyorsunuz. Ben de sahaya ç?karken buna motive oluyorum. Bu da çok önemli bir nokta. Yorumcu ve taraftar gözüyle belki de daha az i? yap?yor de?erlendirilmesi yap?l?yor ama i?in bir de bu gerçe?i var.

Senin için yap?lan bir ele?tiri de yana çok fazla pas yapt???n yönünde…
Bunu söylemeleri tuhaf?ma gidiyor. Tabii ki ilk önce gol pozisyonu üretmek laz?m. Ama öyle bir alternatif yoksa topu kaybedece?inizi bile bile dikine oynayamazs?n?z. Topu kanatlara da açacaks?n?z. Ön libero oynayan oyuncular?n att??? gol say?s? bellidir. Bu oyuncular?n görevi farkl?, önce i?in savunma yönünü dü?ünürler, bunu hallettikten sonra tabii ki ekstra olarak yapabiliyorsan?z gole gidersiniz.

Tak?m?n takti?i ve sistemi önemli midir senin için?
Bunu gençken hiç önemsemezdim. Sahaya ç?kar oynard?m. 11’de olsam yeter derdim. Di?er oyuncular?n sahadaki pozisyonlar? nedir, nas?ld?r hiç dü?ünmezdim. Ama ?imdi tamamen bunlara konsantre oldum. Tak?m?n hücum ve savunma s?ras?nda ald??? pozisyon, sahaya yerle?imi çok önemli. Çünkü bu oyununun taktik disiplinidir. Ba?ar?y? belirleyen faktördür. Büyük tak?mlardan örnek veriyorum. Büyük tak?mlar top aya??ndaysa hemen hücum pozisyonuna geçiyor, kapt?r?nca ise tam tersi. Büyük tak?m, küçük tak?m fark? burada ortaya ç?k?yor. Tak?m?n oynad??? sistem, dizili?i ve oyuncular?n buna verdi?i tepki de çok önemli. Tahtaya klasik 4-4-2 yazars?n?z, bunu oyuncu sahada uygulam?yorsa, pek de önemi kalmaz.

Bir oyuncunun bir büyük tak?m?ndan di?erine transferinde, gitti?i tak?mda kaptanl??a kadar yükselmesi pek s?k görülen bir ?ey de?il. Fakat bunu sen ba?ard?n?
Normalde böyle bir dü?ünce var. Büyük tak?mdan ba?ka bir tak?ma geçen oyuncu gitti?i tak?mda ba?ar?l? olamaz diye. Ben Be?ikta?’ta çok uzun süre oynamad?m. Bu bundan da olabilir. Galatasaray’a geldikten sonra ortaya mücadele koydum ve bu da fark edildi. Taraftar bu anlamda bana çok büyük destek verdi. Onlar benim Galatasarayl? olu?umu ve Galatasaray için nas?l mücadele verdi?imi gördüler. Seyirci bunu her zaman hisseder. Kaptanl??a gelince öyle takdir edildi. Ben ?u anda tak?m?n en tecrübeli oyuncular?ndan bir tanesiyim. Yap? olarak da burcumun getirdi?i bir özellik var. Bulundu?um ortama hakim olma özelli?im var. Bunu da her ortamda gösteririm. Etkili olmak isterim, oluruna b?rakmam.

Galatasaray’?n bu sezonki kadrosunda bakt???m?zda çok fazla ofansif anlamda skoru de?i?tirecek oyuncu var. Zaman zaman beraber oynamal?lar m? tart??mas? yap?l?r. Sen de özellikle Be?ikta?’ta oynarken ?ifo ile Ayhan yan yana oynar m? tart??malar?n?n oda??nda olmu?tun. Bu gibi ikilemlere nas?l bakars?n?
O dönemde biz Mehmet Abi ile beraber oynad???m?z maçlarda ba?ar?l? olmu?tuk. Beraber oynarlar m?, denildi. Biz oynad?k, tak?m için önemli galibiyetler de ald?k. Tabii ki her tak?m?n ba??na gelebilece?i gibi ba?ar?s?z oldu?umuz maçlar da oldu. Ben “onla-bu oynar m?”, tart??malar?n? do?ru bulmuyorum. As?l buradaki önemli nokta tak?m? olu?turan oyuncular sahada gerekli mücadeleyi ortaya koyuyor mu? Çok fazla ofansif oyuncuyla sahaya ç?k?yor olabilirsiniz. Herkes kendisine verilen görevi yerine getiriyorsa sorun yoktur. “O oynar m?, bu oynar m?”dan ziyade, herkes kendi görevini yap?yor mu sorusu sorulmal?.


Ald???n ele?tirilerden biri de sahada hakemlerle fazla diyalog içinde oldu?un, hakemlere çok mu itiraz ediyorsun?
O biraz da yanl?? anla??l?yor. Evet, ben hakemlerle diyalog halindeyim. Ama bu bütün pozisyonlarda itiraz etti?im anlam?na gelmiyor. Maç içinde, devre aras?nda, maç sonras?nda hakemlerle mutlaka diyalog halinde olurum ama do?ru karar?n? onaylad???m yönünde söylemim de olur. Maç sonu tebrik ederim, hatta esprili diyaloglar?m?z olur hakemlerle. D??ar?dan izlerken bu çok kolay ay?rt edilemiyor. Bir de ?u var. Oyun içinde agresif olabiliyoruz. Ben kendimi o ?ekilde yani agresif olarak daha iyi hissediyorum, daha ba?ar?l? oluyorum. Bu yüzden hakemlerin baz? kararlar?na itiraz?m da olabiliyor. ?tiraz etmek sadece biz de yok. Avrupa’da maçlara ç?k?yoruz ve görüyoruz, itiraz dünyan?n her yerinde var. ?tiraz etmek do?ru mu, bence de de?il ama maç içinde bazen o ?ekilde ak?yor maç?n atmosferi. Ben karakter olarak çok pozitif bir insan?m. Ço?u hakeme sorsan?z da benle iyi diyalog içinde oldu?unu söyler.

Son haftalarda hakemlerin yönetimi gündemde. Hakem yönetimlerinin bu kadar çok konuşulması sizi saha içinde rahatsız ediyor mu?
Geçtiğimiz ay içinde oynadığımız dört maçlık periyot içinde üç maçı 10 kişi tamamladık. Çok basit kartlar gördük. Denizli maçında benim gördüğüm ikinci sarı kart, Kayseri maçında Lincoln’un ikinci sarısının yanlış olduğunu herkes gördü. Yine Ümit Karan’ın Sivas’ta gördüğü haksız bir kırmızı kart var. Üst üste gelince bizim de sinirlerimiz gerildi. Ve bu maçlarda toplam beş puan kaybettik.

Hafta içi oyuncuların kafasında soru işaretleri oluyor mu, hakemlerin yönetimine dair ve bu sahaya agresif bir oyun yapısı olarak dönüyor mu?
Tabii ki etkileniyoruz. Etkilenmiyoruz demek doğru olmaz. Kötü yönetimlerden sonra acaba bu hafta maçımızda ne olacak diye düşünüyoruz.

Hakem yorumlarını yapıldığı programların eğitici olduğu iddia ediliyor. Sen takip ediyor musun?
Spor programı hiç seyretmem, özellikle açmam. Kanal değiştirirken denk gelirsem birkaç dakika bakarım. Özellikle “şu saatte şu var, izlemem lazım” demem. Niye seyretmiyorsun dersen, ben bu programların genelinde futbolun tartışıldığını düşünmüyorum. İşin magazinsel boyutu daha ağırlıklı oluyor. Tabii iyi olanları da var. Kendimi sürekli geliştirmeyi düşünen bir oyuncuyum. Herkesten bir şeyler almayı düşünürüm. Kimden ne öğrenebilirim, onun derdindeyim. Ben bu tür spor programlarının bana bir şey verebileceğine inansam takip ederim. Ayrıca bu programları seyreden ve ilgi gösteren de olabilir, onlara da bir şey diyemem.

Geçen sene Lincoln ve Hakan Şükür’ün kadro dışı kaldığı gün, bir başka gelişme vardı, Galatasaray’da. Sen ameliyat olmuştun. Sakatlıklar futbolcuyu yıpratır ama sen pek etkilenmiyorsun…
İşin açıkçası, o sakatlığı hiç kolay atlamadım. Yaşadığım sakatlık için, bana iyileşme süresi 1-2 ay dendi. Daha sonra üç aylık döneme uzadı. Çok demoralize oldum. Sezona çok iyi girmiştim. Sonra sakatlık süresi çok uzadı, dönmüştüm ama ağrılarım devam ediyordu. O dönem benim futbol hayatımdaki en sıkıntıları döneme işaret eder. Konuşurken çok kolay gibi... Sonra son 7-8 maçta oynadım. Ve şampiyonluk geldi.

Galatasaray’da özellikle orta saha oyuncularının sakatlığını neye bağlıyorsun? Mehmet Topal, Lincoln, Hasan Şaş, Linderoth, Barış, Sabri ve sen… Hepiniz sakatlık yaşadınız.
Biz çok fazla maç oynuyoruz. Milli takım, UEFA Kupası, lig ve Türkiye Kupası derken bu tempoda sakatlıklar gelebiliyor. Ayrıca çoğu oyuncu milli takımında da oynuyor.

Dil bilmen dolayısıyla yabancı oyuncularla en çok diyalogu olan oyuncu sensin.
Evet, benim dil bilmemin bunda etkisi var. Ama her gün bir şeyler öğrenme duygusu da buna etken. Onlar dışarıdan geliyor, mutlaka bazı şeylere farklı bakıyoruz. Ve ben bunları öğrenmek istiyorum. Sık diyaloglara giriyorum. Onların adaptasyon süreci kısalıyor. Bazen Türk takım arkadaşlarım da benle şakalaşır, yabancı oyuncularla devamlı diyalog halinde olmamdan dolayı.

Avrupa’ya gitmemeyi kendinde kayıp olarak gördün mü?
Evet, kesinlikle gördüm. Belki son dönemde böyle bir fırsat çıkarsa değerlendirebilirim. Çok büyük takımlar olmayabilir ama son dönemler için böyle bir düşüncem olabilir. Ben yurt dışında yaşamayı da çok istedim. Galatasaray’da çok başarılı performans geçiriyorum. O açıdan buradan ayrılmayı da hiç istemedim. Çok mutluyum burada.

Galatasaraylı için Fenerbahçe maçları daha derbidir. Fakat sen Beşiktaş’tan geldin. Beşiktaş maçları senin için farklılık arzediyor. Nasıl bakıyorsun derbi maçlarına?
Ben bütün maçlarda aynı ciddiyetle hazırlanıyorum ama derbi maçların önemi mutlaka taraftar ve camia için biraz daha farklı. Ayrıca bu takımlar direkt rakibimiz, o takımlar karşısında aldığınız galibiyet onları biraz daha geride bırakmanız anlamına da geliyor.

Üç senelik bir mukavele imzaladın. Ya sonrası için neler söyleyeceksin?
Şu an önümüzdeki üç seneye konsantreyim. Tabii ki düşüncülerim var. Sıfırdan hiçbir şey olmaz. Üç sene sonunda yurt dışına çıkma gibi bir düşüncem var. Galatasaray’dan ayrılsam bile yurt dışında devam etmek istiyorum.

İki oğlun var, onların futbolcu olmasını ister misin?
Onların sporla uğraşmalarını isterim. Futbolcu olurlarsa benim için keyifli olur. Bunu merak ediyorum. Kısmet ama hiçbir zaman da zorlamam. Yeteneği varsa, zaten alır götürür.

Arda Turan…
Arda gerçekten çok iyi bir oyuncu. Arda ile sürekli olarak konuşuyorum. Onun iyiliği için, daha iyi adımlar atmasını istediğim için konuşmalarımız oluyor. O da beni ciddiye alıyor. Çok rahatlıkla konuşabiliyorum onunla, o çok daha iyi olabilir, buna inanıyorum. Belki Avrupa’da çok iyi bir takımda oynayacak, ben de kendi tecrübemi ona yansıtarak yararlı olmak istiyorum.