Kamyon değil, sessiz PC isteyenler buraya
Günlük kullanımda sesin yükselmesine sebep olan temel etken tozdur.
Fanları ve kasanın içini dolduran toz, bilgisayarınızın soğumasına engel
olur ve fanlar daha yüksek hızda çalışır. Ayrıca tozla dolmuş fanların
sesi de daha yüksektir.
Yapılacak ilk iş elinize elektrik süpürgesini almak ve bu tozlardan kurtularak kasanın içini ve fanları temizlemek olacaktır.
Bilgisayarınızı güç kaynağından kapatın ve elektrik süpürgesi uzakta
olsun. Elektrik süpürgesinin manyetik hasar vermesini istemeyiz. Tozları
çekerken fiziksel hasar vermemek için dikkatli olmalısınız. Ayrıca
işiniz bitince parçaların ve kabloların sağlam oturduğuna emin olun.
Bu temizliğin rutin olarak yapılması gereklidir. Ancak temizlemenize
rağmen sesi yeterince düşüremediyseniz, o zaman farklı çözümlere bakmak
gerekiyor.
Çözüm -1- Öten Fanlar En rahatsız edici seslerden bir tanesi fan ötme sesidir. Özellikle
küçük ve hızlı dönen fanların çıkarttığı sesler huzur bozucudur.
Bilgisayar kasasında 12 santimetrelik fan takabileceğiniz yuvalar varsa,
küçük fanlar yerine büyük fanları tercih edin. Büyük fanlar yavaş
döner ve çok daha az ses çıkartır, ama iri palleriyle kasanın içerisine
bol hava çeker ve tahliye eder.
Çoğu kasada hava ön taraftan içeri çekilir, parçaların üzerinden geçerken ısınır ve kasanın arkasından tahliye edilir.
Kasanın önünde hava almasını engelleyen bir şey olmamalıdır. Kasanın arkasında ise tahliye edilen havanın dağılması için açık bir alan olmalıdır. Çözüm -2- Basit Önlemler Büyük fanlar ile kasa içerisine bol hava çekmenin ötesinde, kasa içerisinde iyi bir hava akışı olması önemlidir.
Bunun için kasa içerisinde dağınık duran kabloları demetler halinde bir
araya getirmelisiniz. Kabloları birleştirmek için ambalajları kapatmakta
kullanılan küçük plastik kaplı telleri kullanabilirsiniz.
Kabloları kasa içerisinde kenarlara sabitleyerek yer açmak oldukça önemlidir. Güç kaynağının kabloları çıkartılabiliyorsa bunlardan kullanmadıklarınızı sökerek kasada hava akışı için yer açmalısınız.
Bu sayede sadece daha iyi soğutma sağlamakla kalmaz, pasif soğutma
sistemlerini de kullanabilirsiniz. Pasif soğutma, üzerinde fan olmayan
ama ısıyı iyi ileten metal, tercihen bakır petekler olan bir soğutma
türüdür.
Çözüm -3- Masrafsız Yöntem Kasanızdaki fanların dönüş hızlarının minimum değerlerini BIOS üzerinden ayarlamanız da mümkündür.
Ancak bu belirli anakartlarda vardır ve kontrol belirli parametreler
dahilinde otomatiktir. İşte bu yüzden kontrolü tamamen ele almak
isteyebilirsiniz.
3.5 inçlik yuvalara takılan fan kontrol ünitelerinden satın alarak
bilgisayarınıza takabilirsiniz. Ancak dikkat edin, fanları kısar,
bilgisayarınızı yoğun yük altında çalıştırırsanız bozabilirsiniz. Fan
ayarlarıyla oynamak dikkat gerektirir.
Bu işi yazılımsal olarak yapmanızı sağlayan kullanışlı bir araç var:
SpeedFan .Bu uygulama sisteminizdeki farklı parçaların sıcaklığını
gösterir ve fanların hızını kontrol imkanı sunar, çok kullanışlıdır.
Çözüm -4- Faydalı Yazılımlar Bilgisayarınızı daha sessiz hale getirirken işlemci çekirdek sıcaklığının 70 dereceyi geçmemesine özen gösterin.
Ekran kartınızın fanını kontrol etmek için kartın kendi yazılımından
yararlanabilirsiniz . AMD'nin Catalyst sürücülerinde fan kontrolü yer
almaktadır. Hem sıcaklığı görürsünüz, hem de sesi azaltabilirsiniz.
RivaTuner da yararlı bir ekran kartı ısısı takip aracıdır. Hem Nvidia, hem ATI
kartlarla çalışır. Bu uygulamada kayıt başlatıp ekran kartını zorlayan
bir oyun açıp oynayın, sonra çıkıp sıcaklığı kontrol edin ve fan
ayarlarını uygun şekilde yapın.ATI ekran kartı kullanıcıları için
ATI'nin geliştirmiş olduğu
Epu-6 Engine programını kullanmalarında fayda var.
Bütün bu adımları uygulayarak bilgisayarınızı daha sessiz ve dikkatli
olursanız serin tutabilirsiniz. Su soğutma gibi işlemediğimiz seçenekler
ise daha tecrübeli kullanıcılar için, bir başka makalenin konusu
olacaktır. Sonuçta işin derecesi ise kişisel bütçe ve ihtiyaçlarınıza
kalıyor.
Çözüm -5- Kasayı Modifiye Edin
Olan kasanızı kullanmaya devam edecekseniz daha sessiz hale getirmek için kasayı basitçe modifiye edebilirsiniz.
Bilgisayar kasasından gelen seslerin çoğu, kasadaki hareketli parçalar
olan fanlar, sabit diskler ve CD-DVD, Blu-Ray sürücülerdir. Optik sürücü
satın alırken sessiz çalışan modeller tercih edebilirsiniz ama bu
alanda üreticiler her zaman detaylı bilgi sunmamaktadır.
Sabit diskler söz konusu olduğunda diskleri yalıtarak sesini kesen
kutular satılmaktadır. Ancak bunların bazıları soğutma açısında iyi
değildir. İyi ürünler hem ısı ileterek sabit diskleri soğutur ve ömrünü
uzatır, hem sesi yalıtır ve titreşimlerin iletilmesini önler. Pahalı ama
tamamen sessiz seçenek ise SSD'lerdir.
Titreşimleri önlemek fanlarda çok önemlidir. Fanların direk kasaya monte
edilmesi kendisini dızıltı olarak gösterir. Fanları vidalamadan önce
araya plastik-kauçuk gibi pullar yerleştirin.
Çözüm -6- Kasa İçi Yalıtım Kasadan gelen sesleri engellemek için 5. çözümde bahsedilen gibi kasanın
yerleşimine ve içindeki parçaların iyi sabitlenmesine dikkat etmek
gerekir.
Bunlar yetmezse kasanın içerisindeki yüzeyleri ses yalıtım materyali ile
kaplayabilirsiniz. Bu yalıtım malzemeleri mucizevi bir çözüm sunmazlar.
Çünkü kasaya hava giriş ve çıkışı olmak zorundadır. Bu da sesin
dışarıya çıkması demektir.
Bu tür yalıtım malzemeleri dikkatle kullanılır, kasa içerisinde fanları
engellemeyecek şekilde tamamen kaplanırsa, sesi emerek azaltır.
Sessizlik sizin için önemliyse uğraştığınıza değer, yine de vurgulamak gerekiyor:
Sesi azaltır, tamamen kesemez. Çözüm -7- İşlemci ve Ekran Kartı Bilgisayarda en çok ses çıkartan parçalardan birisi ekran kartıdır;
çünkü fanı çok küçüktür : Sadece 4 ve 6 santimetrelik fanlar, hava
çekebilmek için hızlı döner, sonuçta vınlar.
Bu vınlama pek çok sesten daha dikkat çekici, daha rahatsız edicidir.
İşlemci fanını standart yerine kaliteli bir fanla değiştirmek sesi yarı
yarıya keser; ekran kartı fanını değiştirmek ise sesi standart fanın
9'da birine düşürür.
Yani ekran kartı fanına yatırım yapmak, işlemci fanına yatırım yapmaktan
çok daha karlıdır . Özellikle oyuncular için, oyun oynarken yükselen o
sinir bozucu fan sesini ortan kaldırmakta başarılıdır.
Bu tür ekran kartı soğutucularını takmak zahmetlidir, ekran kartı
eskisine göre çok daha fazla yer kaplar. 2 ya da 3 slot kaplayabilir,
işte bu da en büyük eksisidir.
Geniş bir alan yoksa yapamazsınız, hatta önceden ince ölçüp biçmeden işe kalkışırsanız aldığınız fanı kullanamayabilirsiniz.